PI: Jan Halberda

Wprowadzenie:

Grupa badawcza stanowi rozwinięcie projektu pod tą samą nazwą ("Hector: Heritage, Culture, Norms") będącego innowacyjną, interdyscyplinarną, międzynarodową platformą badawczą R2R. Grupa, a wcześniej platforma, kształtuje ramy dla dyskusji akademickiej nawiązującej do szeroko rozumianych tematów dotyczących dziedzictwa prawnego: od przekształcania podstawowych / uniwersalnych wartości w normy, poprzez konsolidację tych ostatnich w artefakty, po ich obecność w teraźniejszości, a także ich rolę w przyszłości.

Cele grupy:

Główny cel grupy badawczej "Hector" – dyskusja akademicka – skutkuje daleko idącą elastycznością, otwartością i inkluzywnością projektu. Komitet koordynacyjny tworzy jedynie ramy dla dalszych działań. "Hector" jest zatem medium komunikacyjnym, w ramach którego powstają nowe pomysły badawcze, tworzone są zespoły i projekty. Nawiązując do łacińskiego neologizmu, intencją projektu było stworzenie surcularium, w którym inkubowane będą pomysły, a te już zainicjowane będą przedmiotem dalszej dyskusji i konstruktywnej krytyki.

Dyskusje koncentrować się będą wokół znalezienia odpowiedzi na pytania: w jaki sposób normy prawne i społeczne istniały w przeszłości, jak były stosowane i przekazywane w minionych kulturach i społeczeństwach, w jaki sposób wartości zostały przekształcone w normy, w jaki sposób te ostatnie zostały lub mogą zostać przekształcone w dziedzictwo istotne dla dnia dzisiejszego. Kolejną krytyczną kwestią będzie pytanie, w jaki sposób dziedzictwo jako takie może lub powinno być chronione przez obecne normy. Głównym obszarem zainteresowania projektu jest Europa Środkowo-Wschodnia, jej dziedzictwo prawne (rozumiane zarówno jako zjawisko immanentne, jak i emergentne), postrzegane jednak na szerokim tle historycznym i kulturowym. Główne obszary zainteresowania (których lista nie powinna być traktowana jako ostateczna) są następujące:

1. Fundamenty: pojęcia i idee (np. sprawiedliwość, wolność) rozumiane jako abstrakcyjne terminy wypełnione historyczną treścią, które są dostępne do badań w ramach różnych dyscyplin akademickich; ogólna dyskusja między przedstawicielami tych ostatnich przyczynia się do lepszego zrozumienia znaczenia tych pojęć i idei; sposoby ich wyrażania (w tym sztuka, literatura, dyskursy prawne i polityczne itp.); historycznie zmieniające się postawy wobec nich; także takie pytania, które z przeszłych rozumień tych „fundamentów” mają szczególne znaczenie dla teraźniejszości i jak należy je zachować.
2. Ciągłość/nieciągłość porządków normatywnych: kluczowy obszar badawczy nie tylko dla historii społecznej i prawnej, ale także dla badania tożsamości ludzi i społeczeństw Europy Środkowo-Wschodniej (i podobnych regionów). Badania nad tymi tematami powinny obejmować kwestie powstawania, napływu, obiegu i zanikania tradycji prawnych, a także mniej lub bardziej rozważnych transferów i adaptacji standardów organizacyjnych oraz tego, w jaki sposób poszczególne społeczeństwa próbowały przezwyciężyć lub zminimalizować wpływ procesów historycznych (dezintegracja polityczna, totalitaryzm itp.).
3. Artefakty: środki i media służące do przekazywania norm i wartości w przeszłości oraz między przeszłością a teraźniejszością, w tym rękopisy, zabytki, dzieła sztuki, które należy zinwentaryzować, sklasyfikować, zbadać, chronić i promować.
4. Instytucje: jako specyficzne wcielenia skondensowanych norm i wartości, instytucje o charakterze konstytucyjnym (np. państwo, monarchia), prawnym (np. sąd, umowa) lub społecznym (np. rodzina, wieś) stanowią podstawowy element porządku społecznego każdej epoki. Grupa skupi się na dziedzictwie instytucji Europy Środkowo-Wschodniej, zwłaszcza uniwersytetów, a w szczególności Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Opis grupy:

W ramach grupy współpracuje blisko pięćdziesięciu naukowców z kilkunastu krajów europejskich (Polski, Austrii, Białorusi, Czech, Hiszpanii, Holandii, Litwy, Niemiec, Norwegii, Słowacji, Szwajcarii, Węgier, Zjednoczonego Królestwa) oraz ze Stanów Zjednoczonych. Koordynację zapewnia ośmioosobowy zespół, zaś obsługę techniczno-organizacyjną zatrudniony asystent.

Kontakt: jan.halberda@uj.edu.pl