W dniach 12–13.10.2023 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie odbyło się wydarzenie inaugurujące działalność grupy DIOGENES (Digital Network of European Legal Historians), utworzonej przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Jako cel grupy networkingowej założono stworzenie międzynarodowej sieci kontaktów naukowych - zwłaszcza wśród doktorantów oraz młodszych pracowników naukowych (post-doców). Istotnym problemem, z jakim borykają się historycy prawa jest zwłaszcza brak bazy kontaktów przy podejmowaniu współpracy międzynarodowej. DIOGENES ma za zadanie wyjść tym potrzebom naprzeciw i stworzyć przyjazną dla wszystkich użytkowników cyfrową przestrzeń do utrzymywania stałego kontaktu pomiędzy członkami grupy.
DIOGENES Kick-off meeting służył integracji środowiska osób chętnych do zaangażowania się w prace grupy. W dwudniowym wydarzeniu wzięło udział ponad 50 doświadczonych naukowców i młodych badaczy z 15 państw europejskich reprezentujących 29 ośrodków, w tym z Niemiec (Uniwersytet w Augsburgu, Uniwersytet w Bayreuth, Uniwersytet w Ratyzbonie, Wolny Uniwersytet w Berlinie, Uniwersytet Humboldtów w Berlinie, Uniwersytet Karla Eberharda w Tübingen, Uniwersytet w Kolonii, Westfalski Uniwersytet Wilhelma w Münster, Uniwersytet Friedricha Schillera w Jenie), Węgier (Uniwersytet w Szegedynie, Uniwersytet w Miszkolcu, Uniwersytet w Debreczynie), Austrii (Uniwersytet Wiedeński), Czech (Uniwersytet Masaryka w Brnie), Finlandii (Uniwersytet w Helsinkach), Łotwy (Uniwersytet Łotwy w Rydze), Niderlandów (Uniwersytet w Maastricht), Norwegii (Uniwersytet w Oslo), Słowenii (Uniwersytet Lublański), Słowacji (Uniwersytet świętych Cyryla i Metodego w Trnawie), Hiszpanii (Uniwersytet Complutense w Madrycie), Szwecji (Uniwersytet Sztokholmski), Ukrainy (Narodowy Uniwersytet Politechnika Lwowska), Wielkiej Brytanii (Uniwersytet w Durham, University College London), a także z ośrodków krajowych, takich jak: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Rzeszowski, , Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie a także Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.
Podczas uroczystego otwarcia słowo wstępne wygłosiła prorektor ds. współpracy międzynarodowej Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr hab. Dorota Malec, witając wszystkich zebranych, a także wskazując na istotne znaczenie współpracy międzynarodowej w wymiarze globalnym oraz jej wartość dla podtrzymywania kontaktów pomiędzy poszczególnymi ośrodkami akademickimi, co jest szczególnie istotne dla historyków prawa i tej dziedziny w dobie wyzwań współczesności. Następnie głos zabrał dr hab., prof. UJ Maciej Mikuła, kierownik projektu flagowego Critical Heritage Studies Hub, z którego środków sfinansowano wydarzenie. Prof. Mikuła, przedstawił w szerszym kontekście wielość projektów realizowanych na Uniwersytecie Jagiellońskim w zakresie szeroko rozumianego dziedzictwa prawnego wraz z ich głównymi założeniami. Poszczególne panele moderowali: dr Piotr Alexandrowicz (UAM), mgr Paweł Kaźmierski (UJ), dr Denes Legeza (Uniwersytet w Szegedynie), dr Przemysław Pałka (UJ), dr Kamila Staudigl-Ciechowicz (Uniwersytet Wiedeński/Uniwersytet w Ratyzbonie) oraz mgr Izabela Wasik (UJ).
W pierwszej części inauguracyjnego panelu ‘Publish or Perish in Legal History’ Prof. Dr. Hans-Peter Haferkamp (Uniwersytet w Kolonii) przedstawił w swoim wystąpieniu najważniejszych 21 wskazówek dla młodych badaczy, w jaki sposób najlepiej przygotować wysokiej jakości monografię naukową, m.in. poprzez precyzyjne określenie pytań i problemów badawczych, stawianych hipotez, właściwą analizę literatury przedmiotu czy zasad tworzenia bibliografii.
W części drugiej panelu odbyła się dyskusja z udziałem Prof. Dr. Petera Oestmanna (Münster), Prof. Agustína Parise (Maastricht), Prof. Alberto Iglesiasa Garzóna (Madrid), Prof. Heikkiego Pihlajamäki (Helsinki) oraz Dr. Iana Williamsa (UCL). W trakcie ożywionej dyskusji rozmawiano na temat przygotowywaniu tekstów zgłaszanych do publikacji w czasopismach. Paneliści – redaktorzy prestiżowych międzynarodowych czasopism, poświęcili również sporo uwagi problematyce języka przygotowywanych publikacji, co jest szczególnie istotne dla tych naukowców, których językiem ojczystym nie jest język angielski czy też język niemiecki, czyli języki wiodące dla europejskich publikacji w zakresie historii prawa. Paneliści zachęcali zebranych do dzielenia się wynikami swoich prac nie tylko na forum międzynarodowym, ale także i publikowania ich w językach narodowych.
Następnie odbyła się - cieszącą się dużym zainteresowaniem - otwarta dyskusja ‘Networking of Young European Legal Historians – Past. Presence, Future’. W jej trakcie przedyskutowano wspólnie dalsze kierunki rozwoju DIOGENES i możliwości zacieśnienia współpracy pomiędzy badaczami reprezentującymi wszystkie reprezentowane ośrodki. Poruszono kwestie promocji DIOGENES w mediach społecznościowych, nawiązania współpracy z istniejącymi organizacjami, m.in. Association of Young Legal Historians (AYLH) oraz Das junge Netzwerk Rechtsgeschichte, dla których DIOGENES może stanowić znakomite pole do komplementarnych działań na rzecz promocji oraz umiędzynarodowiania badań historii prawa. Wśród dyskutujących pojawiły się pomysły skierowania wybranych działań grupy do studentów uczęszczających na zajęcia z historii prawa oraz nawiązania kontaktów ze studenckimi kołami naukowymi, co pozwoliłoby na włączanie do grupy DIOGENES przyszłych historyków prawa jeszcze przed rozpoczęciem przez nich studiów doktoranckich.
Ostatni panel pierwszego dnia wydarzenia zatytułoway był “Historia prawa za Oceanem Atlantyckim” W pierwszej części ‘Legal Historian as a Fullbrighter in the US’ uczestnicy mogli zapoznać się z doświadczeniami prof. Tomáša Gábriša (Uniwersytet w Trnavie) w zakresie ubiegania się i aplikowania o stypendium Fullbrighta a także poznać zalety realizowania pobytów badawczych w Stanach Zjednoczonych, czy też skonfrontować realia wyjazdu oraz możliwości kontynuowania współpracy po jego zakończeniu.
Pomiędzy dwoma częściami wieczornego panelu odbyła się ciesząca się dużym zainteresowaniem sesja networkingowa, w której brali udział zarówno słuchacze, jak i zaproszeni paneliści.
W wieczornej części panelu (‘Scientific Career in the US’) w ramach dyskusji panelowej badacze połączeni poprzez aplikację MS Teams z USA Prof. Piotr Górecki (Riverside), Prof. Michelle McKinley (University of Oregon), Prof. Lauren Thompson (Georgia State University) oraz Prof. Gregory Ablavsky (Stanford Center for Law and History) podzielili się najważniejszymi wskazówkami na temat możliwości budowania kariery akademickiej w USA przez młodych badaczy z Europy oraz omówili praktyczne realia i wyzwania świata akademickiego za Oceanem Atlantyckim.
Drugi dzień DIOGENES Kick-off meeting rozpoczął panel dyskusyjny ‘Archival Law and Research on Legal History’. Panelistami byli Prof. Dr. Adrian Schmidt-Recla (Jena), Prof. Herbjørn Andresen (Oslo), Dr. Mariana Dias Paes (MPI Frankfurt) oraz Dr Jakob Maziarz (Kraków). Dyskutowano na temat istniejących ograniczeń, jak się okazało niezwykle różnorodnych w poszczególnych krajach, w dostępie do zasobów archiwalnych, co ma niebagatelny wpływ na aktualny stan badań w historii prawa. Poruszano wątki dotyczące rzetelności i etyki naukowej prowadzonych badań oraz zasad ochrony danych osobowych w konformacji z prezentacją wyników prac badawczych. W dyskusji zastanawiano się czy jest w ogóle możliwym zajmowanie się historią prawa bez możliwości swobodnego dostępu do źródeł. Prelegenci dzielili się swoim doświadczeniem podejmowanych działań w przypadku odmów dostępu do poszczególnych zasobów archiwalnych.
Pomiędzy panelami odbyła się druga sesja networkingowa, która była kolejną okazją do zacieśnienia znajomości pomiędzy uczestnikami wydarzenia.
W ostatnim panelu ‘Legal History and The European Research Council (ERC)’ rozważania poświęcono aplikowaniu o granty European Research Council, a swoimi doświadczeniami podzielili się kierownicy grantów ERC: Prof. Dr. Phillip Hellwege (Augsburg) oraz Prof. Dr. Ulrike Müßig (Pasawa). Paneliści przedstawili proces aplikacji, wymagane dokumenty, przybliżyli ogólne założenia swoich projektów, w tym główną tematykę i pytania badawcze. Podzielili się także ze słuchaczami największymi wyzwaniami i trudnościami, jakie miały miejsce na etapie realizacji grantów. Przekazali również uczestnikom niezwykle cenne uwagi dotyczące sposobu aplikowania, które mogą ułatwić sukces w procesie uzyskania finasowania. W końcowej dyskusji szczegółowo porównywano możliwości uzyskiwania wsparcia na poziomie międzynarodowym jak i krajowym (granty realizowane przez Narodowe Centrum Nauki) przez historyków prawa
Na zakończenie wydarzenia odbyło się krótkie podsumowanie dwóch dni DIOGENES Kick-off meeting a także wyrażono nadzieję na kontynuowanie współpracy i nawiązanych znajomości dzięki planowanym spotkaniom w formie online.
DIOGENES Kick-off meeting spotkał się z niezwykle ciepłym przyjęciem wśród uczestników przybyłych do Krakowa. W najbliższych tygodniach podejmowane będą kolejne inicjatywy związane z działalnością grupy – tym razem w formie cyklicznych spotkań online. Zapraszamy serdecznie wszystkich zainteresowanych współpracą w ramach grupy networkingowej DIOGENES do kontaktu pod adresem mailowym diogenes@uj.edu.pl.
